Madde Bağımlılığı Nasıl Olur?

Madde bağımlılığı nasıl olur? Özellikle günümüzde büyük bir toplumsal sorun haline gelmesine rağmen, nasıl olurda artarak devam etmektedir. Madde kullanımı artık ilkokul çağına kadar inmiştir. Peki madde bağımlılığı nasıl olur? Nasıl başlar ve gelişme gösterir? Maddenin ilk alınmasında kişi ne kadar kendi kontrolünde olduğunu sanıp, bir kere deniyorum bir daha almam, deneyeyim istediğimde kullanmam düşüncesi ile denemiş olsalar da gerçekte olan böyle değildir. Yani maddeyi ilk kullanım iradi olsa da sonrası zorunluluğa dönüşmektedir. Bunun nedeni bağımlıların beyninde oluşan nörokimyasal değişimlerdir.

Tolerans Gelişimi

Kişilerin maddeye başlamasında ailesel, çevresel faktörler, yaş, kişinin maddeye yatkınlık durumu, psikolojisi gibi çeşitli faktörler etkili olmaktadır. Örneğin; kişi, aile içerisinde yakın çevresinde madde kullanımına şahit oluyorsa bu davranıştan etkilenip tekrar etmesi kısaca özenmesi mümkündür.

Maddeyi kullanma ile maddeye karşı duyarlılaşma, tolerans gelişimi, psikolojik ve fiziksel bağımlılık gerçekleşmektedir. Madde kullanımı sonrası kişinin maddeye karşı motivasyon sistemleri uyarılır. Bu uyarılma sonucunda duyarlılaşmaya bağlı olarak, maddede aynı etkiyi sağlamak amacıyla doz artırımı ve daha sık madde alma isteği gerçekleşir bu duruma tolerans gelişimi denir. Tolerans gelişiminin nedeni kişi maddeyi ilk aldığındaki etkiyi sonraları aynı dozdan alamamakta ve aynı etkiyi yaşamak için giderek maddenin dozunu artırma isteği, aynı zamanda daha sık alma isteği oluşmasıdır. Tolerans gelişimi ile maddenin yüksek dozda kullanılması ilk olarak psikolojik ardından da fiziksel bağımlılık gelişmesine neden olmaktadır.

Neden Madde Bırakmak Çok Zor

Günümüzde madde bağımlılığı had safhaya ulaşmakla birlikte hala hakkında açıkça konuşulabilir bir konu değildir. Madde bağımlılığı nasıl olur? sorusunun yanıtını bilmek, bağımlılığa karşı önemli bir adımdır. Toplumsal baskı ve dışlanma korkusu ile ortaya utanç duygusu çıkabilmekte ve bağımlılıktan kurtulmak isteyen kişiler kendisini saklamaktadırlar. Bu da aslında müdahalede geç kalınmasına neden olabilmektedir. Evet bağımlılık karmaşık bir sorundur başta kullanıcıyı sonra ailesini, çevresini ve toplumu etkilemektedir. Toplumda bağımlılıkla ilgili olumsuz kanılar mevcuttur. Öncelikle bu konuda toplumun aydınlatılması gerekmektedir. Toplum genel olarak bağımlı kişilere iradesi eksik kişiler olarak bakmakta ve genelde dışlama yolunu seçmektedir. Oysa bağımlılık sadece bir irade sorunu değildir. Bağımlılık yani kullanılan maddeyi bırakamama; kullanılan madde sonucu beyinde oluşan değişimler nedeniyle gerçekleşmektedir. Şöyle ki maddenin sürekli kullanımı beynin çalışma biçiminin değişmesine neden olmaktadır.

Bağımlılık kullanıcının beyninde yapısal ve nörokimyasal değişiklikler nedeniyle ilk başta istemli olan madde kullanımının, zorunlu madde kullanımına dönüşmesi sonucu oluşan kronik bir beyin hastalığıdır. Düşünüldüğü gibi bağımlının ilerleyen süreçte maddeyi bırakamama nedeni duyduğu hazdan vazgeçememesi değildir. Tam tersi artık ileri safhadaki bağımlı haz için değil çektiği acıyı hafifletmesi nedeniyle maddeyi bırakamamaktadır. Çünkü bağımlılık ilerledikçe, bağımlı madde alamadığında acı hissetmektedir bunu aşabilmek için ise sürekli maddeyi kullanmaktadır. Bu yazımızda, madde bağımlılığı nasıl olur sorusunu yanıtlamaya çalıştık.