Endüstriyel ve Örgütsel Psikoloji

Endüstriyel ve örgütsel psikoloji temel olarak;

* Çalışan verimliliği,
* Motivasyon,
* İşletmelerde insani koşulların sağlanması ile ilgilenir.

Endüstriyel psikolojinin laboratuvarı işletmelerdir.

Bu alanda çalışan psikolog, örgütsel yapılara, yönetim biçimlerine, ilişki şekillerine yani işletme kavramlarına hakim olmalıdır. Yani endüstriyel psikolog aynı zamanda bir işletmecidir ve bu alanda da eğitim sahip olmalıdır.

Psikoloji bilimi ve özelde endüstriyel psikoloji I. Dünya Savaşı sırasında önem kazanmıştır. ABD, Ordu’ya katılan askerlerin niteliklerine göre bir pozisyonda görevlendirilmesi için yine savaş sonrasında terhis edilen askerlerin niteliklerini değerlendirilmesinde Walter Dill Scott tarafından geliştirilen ölçekler dönüm noktası sayılabilir.

Savaştan sonra da iş dünyasında bu tür psikolojik hizmetlere özellikle personel seçimi ve yerleştirmesi alanında bir talep oluşmuştur.
1940’lı yıllardan itibaren bu amaca yönelik çok sayıda ölçek geliştirme çabası söz konusudur.
1950’li yıllardan itibaren psikolojik etkenlerin ve sosyal çevrenin motivasyon gibi faktörleri ve dolayısıyla verimliliği pozitif etkilediği genel kabul görmüştür.

Amerikan Psikoloji Birliği (American Psychological Association), APA’da endüstriyel ve örgütsel psikoloji topluluğu bulunur.

Endüstriyel ve Örgütsel Psikoloji’nin Alt Alanları

Personel psikolojisi, ihtiyaç duyulan kişisel farklılıkların ölçümü çalışmalarını gerçekleştirir.
Örgütsel davranış, örgütün içinde yaşanan ortam ve bireylerin, diğer bireylerin tutum ve davranışlarına etkileri ile ilgilenir.
Mühendislik psikolojisi, makinenin yaygınlaştığı ortamda insan davranışlarını inceler.
Mesleki danışmanlık, çalışanların iş yeri sorunları ile ilgili ‘Danışmanlık Hizmetleri’ verir.
Örgüt geliştirme, daha etkili bir örgüt için değişim ve gelişim çabalarını koordine eder.
Endüstri ilişkileri, işveren ve çalışan problemleri konusunda çalışmalar yürütür.

Endüstriyel ve Örgüt Alanda Çalışan Psikologlar Ne Yapar;

İnsan kaynakları (İK) uzmanı olarak görev yapabilir,
Koşulları iyileştirme ve verimliliği ön planda tutarlar,
İK planlaması, örgütsel değişim ve kalite konularında çalışan eğitimini desteklerler.
Temel olarak personel seçimi ve gelişimi, verimlilik, iş doyumu, örgütsel yapı ve tüketici davranışı konularında faaliyet gösterirler.
Sorunları tespit edip, problem çözme konusunda çalışmalar yapma sorumlulukları vardır.
Endüstriyel Psikologlar kurum kuruluş ve çeşitli örgütlerde çalışabilir veya danışmanlık yapabilirler.

Endüstriyel psikologlar görevlerini yerine getirirlerken;
Kuruma uygun eleman seçimi,
Adil, verimli ve yasal işe alım politikaları uygulanması,
Nitelikli ve performansından memnun olunan çalışanların elde tutulması,
İşgücü becerilerinin geliştirilmesi,
Performans yönetimine yönelik bir sistem geliştirilmesi,
Devamsızlık sorunlarına çeşitli müdahaleler,
Takım oluşturma,
İş doyumu ve motivasyona yönelik çabalar konularında kurumsal katkı sağlarlar.

Endüstriyel psikoloji Ait Bazı Anahtar Uygulamalar

Test; test geliştirme, uygulanacak testin seçimi, uygulanması ve sonuçların yorumlanması.

Testler; iş bilgisi testleri, beceri testleri, mantıksal akıl yürütme testleri, kişilik testleri, fiziksel yetenek testleri gibi.

Personel seçimi; başvuru alma, ön eleme, görüşmeler yapma, kişilik envanterleri uygulama, dil testleri uygulama gibi.

İş analizi; işin gerektirdiği temel öğeler, bilgi, beceri, yetenek ve kişilik özellikleri tanımlanır. Görev tanımları oluşturulur. İşlerin standartları ve değeri belirlenir.

Performans yönetimi ve değerlendirmesi; ölçütler belirlenir, değerlendirilir. Yüksek performanslı çalışanlar ödüllendirilir.

Eğitim ve geliştirme; eğitsel ihtiyaçların tespiti, eğitimin planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi.

Çalışan tutumları ve iş doyumu; örgütle özdeşleşme yetkilendirme, tükenmişlik sendromu, stres yönetimi, çatışma çözme, emeklilik ve istifa gibi konularla ilgilidir.

Çalışan motivasyonu; motivasyon faktörleri ile ilgilenir.

Kurumsal gelişim; kurum kültürü, kurumsal yapılanma, iş gücü planlama, büyüme ya da küçülme bağlamında, stratejik hedefler, müşteri hizmetleri sorunları gibi konular bu kapsamdadır.

İşyeri sağlığı; ergonomi, iş güvenliği, stresle mücadele, saldırganlık konuları ile ilgilenir.

Endüstriyel Psikoloji Kazanç Durumu

Amerika’da bütün psikoloji alanları içerisinde en yüksek kazanç sağlayan psikoloji alanı endüstriyel ve örgütsel psikolojidir.
Ülkemizde de kurumsal firmalarda endüstriyel psikolog istihdamı, özellikle İK birimlerinde söz konusudur.
Endüstriyel ve Örgüt psikolojisi alanında çalışanların üçte biri akademisyenlerdir.